Współwłasność auta bez tajemnic

Pierwsze dni po otrzymaniu prawa jazdy to zwykle nieśmiała jazda i przełamywanie oporów przed śmielszym naciśnięciem gazu. Po 2-3 miesiącach szczęśliwej, bezwypadkowej jazdy stres jednak mija, prędkość powyżej 90 km/h przestaje straszyć i nie czeka się już, aż droga będzie zupełnie pusta, zanim wyjedzie się z podporządkowanej uliczki. Niestety, pewność siebie często szybko przechodzi w brawurę prowadzącą wprost do wypadku.

Wiedzą o tym doskonale ubezpieczyciele, którzy dość niechętnym okiem patrzą na niedoświadczone osoby za kółkiem, proponując im bardzo wysokie ceny polis OC. Czy młoda osoba ma zatem szansę na niższy koszt ubezpieczenia? Tak, taką szansę daje współwłasność pojazdu. Sprawdźmy, na czym dokładnie polega takie rozwiązanie i jakie są jego wady oraz zalety.

Współwłasność samochodu polega na tym, że jedno auto ma dwóch lub więcej współwłaścicieli. Warto zaznaczyć, że współwłasność nie musi koniecznie oznaczać podziału własności pół na pół. Także dla ubezpieczyciela nie będzie miało znaczenia, który kierowca ma w teorii większą część pojazdu.Dozwolona jest także sytuacja, kiedy jedno auto ma kilku współwłaścicieli lub jednym ze współwłaścicieli jest osoba bez prawa jazdy. Jedyny warunek jest taki, że każdy współwłaściciel musi być wpisany w dowód rejestracyjny pojazdu.

Warto pamiętać, że współwłasność samochodu pod względem prawnym została uregulowana między innymi przez artykuł 199 kodeksu cywilnego. Mówi on, że: „Do rozporządzania rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli”.

Cytowany przepis potwierdza, że bez zgody drugiego współwłaściciela nie będzie można np. sprzedać samochodu lub obciążyć go zastawem. Czynnością przekraczającą zwykły zarząd, która wymaga zgody współwłaściciela (niezależnie od jego udziału) jest także modyfikacja samochodu polegająca chociażby na założeniu butli gazowej.

Zwracamy uwagę na kwestię wspólnego zarządzania pojazdem, bo w praktyce współwłasność auta oznacza nie tylko ubezpieczeniowe korzyści związane z możliwą obniżką składki OC. Współwłaściciel samochodu na pewno powinien być osobą, z którą dobrze się dogadujemy.

Jeżeli młoda osoba wśród swoich najbliższych ma kierowcę z długim stażem, może poprosić go, aby został współwłaścicielem jej samochodu. Dzięki temu zniżki doświadczonej osoby zostaną wzięte pod uwagę przy obliczaniu ceny OC. Oczywiście fakt, że drugim właścicielem auta jest młoda osoba, nieco podwyższy koszt polisy, ale nie będzie to tak drastyczna zwyżka jak w przypadku samodzielnej własności.

Według kalkulacji przeprowadzonych w naszym kalkulatorze OC młody kierowca będący jedynym właścicielem pojazdu zapłaci za polisę od ok. 2000 zł (np. 1 919 zł w AXA Direct) do ponad 4,5 tys zł (4 632 zł w Gothaer). Jeżeli auto będzie miało współwłaściciela – np. ojca posiadającego 60% zniżek na OC - koszt polisy może spaść nawet do 680 zł (Link4).

Sprawdź inne sposoby na tanie OC dla młodych kierowców

Współwłasność nie tylko pozwoli młodemu kierowcy znacząco zaoszczędzić na OC, ale także da szansę na zmniejszenie kosztów ubezpieczenia w przyszłości. Wszystkie lata, w czasie których młody kierowca posiadał auto na współwłasność, wliczają mu się bowiem do jego historii ubezpieczeniowej. Kiedy więc po kilku latach zdecyduje się na samodzielne posiadanie auta, będzie mógł uzyskać większą zniżkę.

Nie ma róży bez kolców – także współwłasność ma swoje wady. Jeżeli młody kierowca spowoduje szkodę, musi pamiętać, że drugi współwłaściciel auta także straci część swoich zniżek za bezszkodową jazdę.

Aby uniknąć straty zniżek, niektóre osoby decydują się nie wpisywać młodej osoby jako współwłaściciela i podają doświadczonego kierowcę jako jedynego właściciela. Trzeba jednak pamiętać, że i w takiej sytuacji trzeba poinformować ubezpieczyciela, że użytkownikiem pojazdu będzie także młoda osoba.

Oczywiście podwyższy to koszt polisy, jednak jeśli towarzystwo ubezpieczeniowe dowie się o młodym współużytkowniku auta dopiero w momencie, kiedy spowoduje on wypadek, ubezpieczyciel może zakwestionować swoją całkowitą odpowiedzialność i w przypadku polisy AC obniżyć odszkodowanie o ok. 20% (dokładny procent zależy od towarzystwa). Natomiast w przypadku OC ubezpieczyciel wypłaci co prawda całe odszkodowanie poszkodowanemu, ale następnie przeliczy jeszcze raz wysokość składki OC i każe dopłacić różnicę wynikającą z tego, że wcześniej nie zgłoszono mu młodego współużytkownika.

Ubezpieczyciele mają coraz większy wachlarz polis i klauzul, które można dodatkowo wykupić. Niektórzy z nich oferują już także możliwość zabezpieczenia się za niewielką dopłatą przed utratą zniżek po szkodzie, także tej spowodowanej przez współwłaściciela. Taka ochrona zniżek pozwoli Ci uniknąć konsekwencji jednej szkody w ciągu roku.

Obecnie ochronę zniżek oferują między innymi następujący ubezpieczyciele:

• Compensa - ubezpieczenie dostępne dla osób posiadających minimum 20% zniżki za bezszkodową jazdę,
• ERGO Hestia - w tym towarzystwie ochronę zniżek na OC możesz wykupić, jeśli masz uzbierane już co najmniej 20% zniżek,
• HDI - w wariancie OC Turbo HDI zapewnia ochronę zniżek w przypadku drobnej szkody (do 2 tys. zł). Jeśli w pierwszym roku kierowcy nie przydarzy się wypadek i przedłuży umowę na kolejny okres, otrzyma ochronę zniżek po szkodzie bez limitu,
• MTU - ochrona dostępna dla osób, które mają już 60% zniżki za bezszkodowy przebieg ubezpieczenia,
• PZU - PZU umożliwia wykupienie ochrony zniżek już po roku bezszkodowej jazdy,
• UNIQA - UNIQA także umożliwia wykupienie ochrony zniżek,
• Warta - nowym klientom Warta daje gwarancję utrzymania zniżek, jeśli spowodują szkodę do 5 tys. zł. Kierowcy, którzy nie spowodują żadnej szkody i będą chcieli przedłużyć umowę w Warcie na kolejny rok, otrzymają ochronę zniżek po szkodzie bez limitu,

Dla małżeństw ze wspólnotą majątkową jest dostępna jeszcze inna opcja. Małżonkowie mogą bowiem korzystać ze zniżki współmałżonka, nawet jeśli pojazd jest zarejestrowany tylko na jedną osobę. Podobnie jednak jak w przypadku współwłasności, jeśli zdarzy się wypadek, obie osoby tracą część swoich zniżek.

Na koniec spójrzmy, jakie formalności trzeba załatwić, aby wpisać nowego współwłaściciela auta do dowodu rejestracyjnego.

Aby dodać współwłaściciela, podpisujemy zwykłą umowę sprzedaży samochodu lub akt darowizny, jednak dodatkowo określamy w niej, jaką dokładnie część samochodu zbywa poprzedni właściciel. Umowę należy sporządzić w dwóch jednakowych egzemplarzach.

Następnie udajemy się do Urzędu Skarbowego i wypełniamy druk PCC-3 (deklaracja w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych) i, jeśli jest to konieczne, płacimy ten podatek. Jeśli współwłaścicielem zostaje osoba z najbliższej rodziny (I grupa pokrewieństwa), nie ponosimy żadnej opłaty.

Teraz możemy już udać się do Wydziału Komunikacji, gdzie wypełniamy wniosek o zmianę w dowodzie rejestracyjnym i składamy potrzebne dokumenty:

• umowę darowizny lub sprzedaży,
• dowód rejestracyjny i kartę pojazdu (o ile została wydana),
• polisę OC,
• oraz dowody osobiste współwłaścicieli.

Na podstawie tych dokumentów urzędnik dopisze nowego współwłaściciela do dowodu rejestracyjnego.

Nowego współwłaściciela samochodu w rodzinie dodaje się zazwyczaj na podstawie aktu darowizny. Kiedy należy zapłacić od niej podatek i ile on wynosi?

Opłatami przejmujemy się jedynie, jeżeli wartość darowizny przekroczy kwotę zwolnioną od podatku. Należy wtedy udać się do urzędu skarbowego i złożyć formularz SD-Z2 oraz dokumenty potwierdzające stopień pokrewieństwa.

Do jakiej kwoty jesteśmy zwolnieni z podatku? Wszystko zależy od stopnia pokrewieństwa:

• grupa I (darczyńcą jest małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie) – kwota zwolniona od podatku to 9 637 zł (darowizny od danej osoby w ciągu ostatnich 5 pełnych lat)

Jeśli jednak obdarowany przez osobę z pierwszej grupy zgłosi większą darowiznę w urzędzie skarbowym w ciągu 6 miesięcy od jej otrzymania, będzie zwolniony z podatku bez względu na jej wartość (ta zasada nie dotyczy jednak darowizny od teściów oraz zięcia/synowej).

• grupa II (darczyńca należy do jednej z następujących kategorii: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych) – kwota zwolniona od podatku to 7 276 zł (darowizny od danej osoby w ciągu ostatnich 5 pełnych lat)

• grupa III - inni darczyńcy niezaliczani do I ani II grupy – kwota zwolniona od podatku to 4 902 zł (darowizny od danej osoby w ciągu ostatnich 5 pełnych lat)

Dokładna stawka podatku zależy jednak od tego, jak bardzo przekroczymy limit darowizny wolnej od opłat (patrz poniższa tabela).