W poprzednich miesiącach sporo mówiono m.in. o przejęciu Alior Banku i Banku Pekao przez PZU. W marcu 2017 r. miały miejsce dwa istotne wydarzenia dotyczące lidera rynku ubezpieczeń. Mowa o odwołaniu dotychczasowego prezesa spółki PZU SA i ogłoszeniu zwolnień grupowych. Mogą one dotyczyć nawet 956 osób. Zmiany personalne w spółkach kontrolowanych przez Skarb Państwa, często mają polityczny podtekst. Tego samego nie można jednak powiedzieć o dużych zwolnieniach w PZU.
W minionym roku największy ubezpieczyciel wyraźnie zwiększył swój udział rynkowy
Pomimo przejęcia Alior Banku i dalszego zainteresowania ekspansją na rynku bankowym (patrz przejęcie Pekao) działalność ubezpieczeniowa nadal pozostaje priorytetem dla PZU.
Ta grupa kapitałowa funkcjonuje zarówno w dziale I ubezpieczeń (ubezpieczenia na życie), jak i dziale II ubezpieczeń (pozostałe ubezpieczenia osobowe i ubezpieczenia majątkowe).
Ze względu na krajowe przepisy sprzedaż polis jest prowadzona przez dwie osobne spółki: PZU ŻYCIE SA (dział I) oraz PZU SA (dział II). Nazwą „PZU” klienci zwykle określają jedną z tych spółek. Warto sprawdzić, jak w ostatnich latach kształtowały się rynkowe udziały wymienionych podmiotów.
Udziały PZU na rynku ubezpieczeń
Po przeanalizowaniu rocznych danych KNF-u okazuje się, że udział spółek z Grupy PZU w zarobionej składce działu I oraz działu II (lata 2013 - 2016) wyglądał następująco:
- 2013 rok: PZU ŻYCIE SA (dział I) - 29,04%, PZU SA - 36,63%
- 2014 rok: PZU ŻYCIE SA (dział I) - 29,17%, PZU SA - 36,27%
- 2015 rok: PZU ŻYCIE SA (dział I) - 29,62%, PZU SA - 36,45%
- 2016 rok: PZU ŻYCIE SA (dział I) - 33,95%, PZU SA - 38,48%
Statystyki KNF-u wskazują, że zmiana udziału rynkowego nie uzasadnia zwolnień grupowych w PZU. Nietrudno zauważyć, że obydwie analizowane spółki w 2016 r. wyraźnie zwiększyły swój udział w dziale I oraz II ubezpieczeń. Pod względem udziałów rynkowych sytuacja ubezpieczycieli z Grupy PZU była lepsza niż w poprzednich latach (2013 - 2015).
Na uwagę zasługuje również spory dystans pomiędzy PZU Życie SA i PZU SA oraz najważniejszymi konkurentami. Poniższa tabela przedstawia firmy ubezpieczeniowe z działu I oraz II, które posiadały największy udział w zarobionej składce z 2016 r.
Jeżeli chodzi o polisy na życie (dział I), to najpoważniejszym konkurentem PZU Życie SA była spółka AVIVA TUnŻ S.A. (8,12% składki zarobionej na udziale własnym z 2016 r.). W dziale drugim na podium uplasowały się dwie spółki kontrolowane przez zagraniczny kapitał, których udział wynosi 13% - 14%. Mowa o TUiR WARTA S.A. (13,92% składki zarobionej na udziale własnym w 2016 r.) oraz STU ERGO HESTIA SA (13,31%).
„Podobnie jak w przypadku działu pierwszego trudno przypuszczać, że rynkowa pozycja spółki z Grupy PZU na razie może być zagrożona” - mówi Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeń Ubea.pl.
Prezentacja ubezpieczycieli posiadających największy udział w zarobionej składce działu I oraz działu II
| Nazwa ubezpieczyciela ↓ | Udział w składce działu I (2016 r.) | Nazwa ubezpieczyciela ↓ | Udział w składce działu II (2016 r.) |
|---|---|---|---|
| PZU ŻYCIE SA | 33,95% | PZU SA | 38,48% |
| AVIVA TUnŻ S.A. | 8,12% | TUiR WARTA S.A. | 13,92% |
| OPEN LIFE TU ŻYCIE S.A. | 6,24% | STU ERGO HESTIA SA | 13,31% |
| NATIONALE -NEDERLANDEN TUnŻ S.A. | 5,67% | TUiR ALLIANZ POLSKA S.A. | 6,31% |
| METLIFE TUnŻiR S.A. | 5,64% | COMPENSA TU S.A. Vienna Insurance Group | 3,71% |
| TU na ŻYCIE EUROPA S.A. | 4,92% | GENERALI T.U. S.A. | 3,34% |
| AXA ŻYCIE TU S.A. | 4,59% | AXA UBEZPIECZENIA TUiR S.A. | 2,56% |
| PKO ŻYCIE TU S.A. | 4,05% | INTERRISK TU S.A. Vienna Insurance Group | 2,46% |
| GENERALI ŻYCIE T.U. S.A. | 3,87% | UNIQA TU S.A. | 2,35% |
| STUnŻ ERGO HESTIA SA | 3,73% | TU EUROPA S.A. | 2,19% |
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych KNF
Rynkowy lider ma coraz większy kłopot z rentownością sprzedawanych ubezpieczeń
Informacje z kolejnej tabeli wskazują, że przyczyny zwolnień w PZU mają raczej związek z rentownością prowadzonej działalności. Grupa PZU w 2016 r. wprawdzie odnotowała niewielki wzrost zysku z działalności operacyjnej, jak i zysku netto, ale ta zmiana osiągnięta po słabym wyniku z 2015 r. raczej nie satysfakcjonuje Skarbu Państwa. Wystarczy wspomnieć, że zysk netto Grupy PZU z rekordowego 2009 r. oscylował na poziomie 3,76 mld zł, a porównywalny wynik dotyczący 2016 r. nieznacznie przekroczył 2,4 mld zł.
Jeszcze większym problemem jest spadek rentowności grupy. Wskaźnik rentowności kapitału własnego ROE (ROE = zysk netto/kapitał własny) w latach 2013 - 2016 spadł z 24% do 15%.
„Na tę zmianę z pewnością wpłynęła sytuacja z rynku obowiązkowych ubezpieczeń dla kierowców” - zwraca uwagę Andrzej Prajsnar, ekspert porównywarki ubezpieczeń Ubea.pl.
Prezentacja podstawowych wyników finansowych grupy PZU (2009 r. - 2016 r.)
| Rok ↓ | Zysk z działalności operacyjnej | Zysk netto | Wskaźnik rentowności kapitału własnego (ROE) |
|---|---|---|---|
| 2009 r. | 4,602 mld zł | 3,763 mld zł | 24% |
| 2010 r. | 3,088 mld zł | 2,439 mld zł | 20% |
| 2011 r. | 2,957 mld zł | 2,344 mld zł | 18% |
| 2012 r. | 4,080 mld zł | 3,254 mld zł | 24% |
| 2013 r. | 4,181 mld zł | 3,295 mld zł | 24% |
| 2014 r. | 3,693 mld zł | 2,968 mld zł | 23% |
| 2015 r. | 2,939 mld zł | 2,342 mld zł | 18% |
| 2016 r. | 3,034 mld zł | 2,417 mld zł | 15% |
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PZU
Decyzja dotycząca zwolnień grupowych w PZU była możliwa do przewidzenia, kiedy lider krajowego rynku ubezpieczeń opublikował swoją strategię rozwoju do 2020 r. W tym dokumencie znajdziemy między innymi wzmianki dotyczące wzrostu wskaźnika ROE dla PZU S.A. do 18% (w 2020 r.) oraz redukcji kosztów stałych w działalności ubezpieczeniowej o 400 mln zł rocznie (do 2018 r.). Jak widać, władze PZU zamierzają skupić się na poprawie zyskowności.
„Wyniki z działalności Grupy PZU będą jednak dość mocno uzależnione od sytuacji na rynku obowiązkowych polis OC. Istnieją oczekiwania, że PZU da sygnał do zakończenia szybkich podwyżek. Taki wariant stoi jednak w pewnej sprzeczności z zakładanym wzrostem zysków ubezpieczyciela” - podsumowuje Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.
