Ubezpieczenie emerytalne

Ubezpieczenie emerytalne gwarantuje regularną, comiesięczną wypłatę określonej kwoty osobom, które osiągnęły wiek emerytalny. Wypłaty pochodzą z puli środków zgromadzonych od momentu powstania obowiązku ubezpieczenia.

Spis treści:

1. Dla kogo jest obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne?
2. Metody gromadzenia kapitału na świadczenia emerytalne
3. Ubezpieczenia emerytalne w Polsce
4. Otwarty Fundusz Emerytalny (OFE)

Dla kogo jest obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne?

Ubezpieczenie emerytalne zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.) jest obowiązkowe dla osób fizycznych, które na terenie Polski są:

• pracownikami (z wyłączeniem prokuratorów),
• osobami wykonującymi pracę nakładczą,
• osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej, zlecenia, o dzieło, itp.,
• osobami wykonującymi odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
• osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność,
• posłami i senatorami pobierającymi uposażenie oraz posłami do Parlamentu Europejskiego,
• osobami otrzymującymi stypendium sportowe,
• słuchaczami Krajowej Szkoły Administracyjnej Publicznej pobierającymi stypendium,
• osobami pobierającymi zasiłek dla bezrobotnych, świadczenie integracyjne lub stypendium w czasie odbywania stażu lub szkolenia, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy lub inny podmiot,
• osobami duchownymi,
• żołnierzami niezawodowymi pełniącymi czynną służbę wojskową (z wyłączeniem żołnierzy pełniących służbę kandydacką),
• funkcjonariuszami Służby Celnej,
• osobami odbywającymi służbę zastępczą,
• osobami, które przebywają na urlopach wychowawczych lub pobierającymi zasiłek macierzyński,
• osobami, które pobierają świadczenie socjalne wypłacane w okresie urlopu,
• osobami, które rezygnują z zatrudnienia wynikającego z obowiązku sprawowania bezpośredniej, długotrwałej opieki na ciężko chorym członkiem rodziny,
• osobami pobierającymi świadczenie pielęgnacyjne.

Metody gromadzenia kapitału na świadczenia emerytalne

Sposób gromadzenia kapitału na świadczenia emerytalne zależny jest od systemu ubezpieczeń w danej instytucji. Do najpopularniejszych systemów należy system kapitałowy oraz redystrybutywny.

System kapitałowy – osoba zobowiązana do ubezpieczenia emerytalnego, przez cały czas trwania obowiązku odkłada składki, które są gromadzone na oprocentowanych rachunkach bankowych. Po osiągnięciu wieku emerytalnego osoba dysponuje całym kapitałem wraz z odestkami lub comiesięcznymi świadczeniami z odsetek od kapitału, które wypłacane są dożywotnio.

System redystrybutywny – składki odprowadzane przez osobę zobowiązaną do ubezpieczenia emerytalnego trafiają do wspólnej puli, z której ZUS wypłaca bieżące świadczenia dla osób, którym przysługują one w danym momencie. Oznacza to, że osoba po przejściu na emeryturę otrzymuje świadczenia ze składek osób, które odprowadzają je obecnie. System bazuje na założeniu, że młodsze pokolenia będą finansować emerytury starszych. Jest jednak bardzo wrażliwy na trendy demograficzne oraz zachwiania koniunktury gospodarczej.

Ubezpieczenia emerytalne w Polsce

Instytucjami zajmującymi się w Polsce ubezpieczeniami emerytalnymi są:

• Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), który obsługuje Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (FUS),
• Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS).

Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (I filar emerytalny) jest przykładem systemu redystrybutywnego, natomiast system redystrybutywno-kapitałowy (II filar emerytalny) realizowany jest przez OFE.

Otwarty Fundusz Emerytalny (OFE)

Otwarte Fundusze Emerytalne powstały po reformie systemu emerytalnego w Polsce w 1999 roku i umożliwiają gromadzenie środków na emeryturę w tzw. II filarze.

Otwarty Fundusz Emerytalny stanowi odrębną masę majątkową, zarządzaną przez Powszechne Towarzystwo Emerytalne, działające w oparciu o ustawę o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Wszystkie osoby należące do OFE posiadają jednostki rozrachunkowe dające im tytuł do części jego majątku.

W Polsce istnieje obecnie 14 Otwartych Funduszy Emerytalnych:

Aegon Otwarty Fundusz Emerytalny, Allianz Polska Otwarty Fundusz Emerytalny, Amplico Otwarty Fundusz Emerytalny, Aviva Otwarty Fundusz Emerytalny Aviva BZ WBK, AXA Otwarty Fundusz Emerytalny, Bankowy Otwarty Fundusz Emerytalny, Generali Otwarty Fundusz Emerytalny, ING Otwarty Fundusz Emerytalny, Nordea Otwarty Fundusz Emerytalny, Otwarty Fundusz Emerytalny Warta, Otwarty Fundusz Emerytalny Pocztylion, Otwarty Fundusz Emerytalny Polsat, Otwarty Fundusz Emerytalny PZU "Złota Jesień", PKO Otwarty Fundusz Emerytalny.

Każda osoba podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego musi w ciągu 7 dni zdecydować, do którego OFE chce należeć. Jeśli tego nie zrobi do 10 stycznia lub 10 lipca, zostanie przydzielona do Funduszu Emerytalnego w drodze losowania przeprowadzanego przez ZUS. Każdy członek OFE otrzymuje raz do roku rozliczenie wraz z informacją za ostatni rok i za okres ostatnich trzech lat oraz historią wpływu składek przekazanych przez ZUS w ostatnim roku. Każdy członek OFE może zmienić Fundusz Emerytalny raz na kwartał i nie będzie zobowiązany do uiszczania z tego tytułu żadnych opłat.