Odpowiedzialność deliktowa (łac. ex delicto - z czynu niedozwolonego) to jeden z dwóch wyróżnianych reżimów odpowiedzialności cywilnej.
Powstaje na skutek zaistnienia określonego zdarzenia (czynu niedozwolonego), bez względu na to czy między osoba istniała już wcześniej jakakolwiek relacja. Odpowiedzialność cywilna deliktowa ma więc charakter pierwotny.
Przepisem najważniejszem dla odpowiedzialności cywilnej deliktowej jest art. 415 Kodeksu Cywilnego: Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
Osoba, która spowodowała szkodę lub krzywdę i ponosi za nią odpowiedzialność deliktową, musi ją naprawić. O odpowiedzialności deliktowej mówimy między innymi wtedy, kiedy kierowca spowoduje kolizję drogową.
OC deliktowa jest to więc odpowiedzialność za czyn niedozwolony.
Aby mogła być mowa o obowiązku naprawienia szkody, muszą zostać spełnione następujące warunki:
- doszło do szkody (uszczerbek w mieniu) i / lub krzywdy (uszczerbek na osobie),
- szkoda musi być konsekwencją jakiegoś ludzkiego działania lub jego zaniechania,
- między szkodą a zdarzeniem musi istnieć związek przyczynowy.
Dla przykładu, jeśli jesteśmy właścicielami domu, ponosimy odpowiedzialność cywilną deliktową za wszelkie szkody, w przypadku których znaczenie miały:
- stan techniczny budynku,
- stan techniczny instalacji i urządzeń technicznych,
- drzewa i elementy małej architektury znajdujące się na terenie posesji,
- utrzymanie wewnętrznych dróg i tras komunikacyjnych,
- obowiązek odśnieżania i utrzymania w czystości terenu przyległego do budynku.
Czytając ogólne warunki ubezpieczenia, zwróć koniecznie uwagę, jaki rodzaj odpowiedzialności cywilnej uwzględnia dana polisa.
Obowiązek naprawienia szkody może przybierać różne postacie:
- przywrócenia stanu poprzedniego,
- odszkodowania,
- zadośćuczynienia.
Odpowiedzialność deliktowa może być oparta na zasadzie:
- winy
- ryzyka - w takim przypadku nie trzeba wykazywać winy, bo jest ona domniemana (tak jest między innymi wtedy, kiedy na własny rachunek prowadzi się przedsiębiorstwo). Od tej odpowiedzialności można się uwolnić tylko wtedy, kiedy udowodni się, że szkoda nastąpiła na skutek siły wyższej, wyłącznej winy poszkodowanego lub wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą nie ponosi się odpowiedzialności. Co ważne, ciężar dowodu spoczywa w takim przypadku na sprawcy.
Sprawdź, jak działa komunikacyjne ubezpieczenie OC