Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z opodatkowania popularnych transakcji, zanim po raz pierwszy nie przystąpi do ich realizacji. Przykład stanowi chociażby zakup mieszkania albo samochodu. Nabycie auta na rynku pierwotnym lub wtórnym to transakcja wykonywana częściej niż kupno mieszkania. Często realizują ją młode osoby, które mogą być nieprzyjemnie zaskoczone faktem, że fiskus po zakupie używanego auta domaga się od nich zapłacenia akcyzy lub podatku od czynności cywilnoprawnych.
W przypadku transakcji z dealerem podatki są niejako wliczone w cenę auta. Nie oznacza to jednak, że ich wpływ na finanse nabywcy można pominąć.
Z myślą o wszystkich osobach planujących odpłatne nabycie samochodu (zarówno nowego, jak i używanego) eksperci porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl przygotowali artykuł prezentujący najważniejsze zasady opodatkowania transakcji związanej z zakupem „czterech kółek”.
Podatek od czynności cywilnoprawnych a podatek VAT
Wyjątek dotyczy jedynie sytuacji, w której wartość rynkowa samochodu nie przekracza 1000 zł. W przypadku pozostałych transakcji konieczne będzie zapłacenie podatku PCC ustalonego jako 2,00% wartości rynkowej auta - mówi Andrzej Prajsnar, ekspert porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.
W praktyce podatek od czynności cywilnoprawnych płacą tylko nabywcy używanych aut. Obowiązujące przepisy wskazują bowiem, że podatek PCC nie może się dublować z podatkiem VAT. Jeżeli zatem sprzedawca samochodu jest czynnym podatnikiem VAT albo korzysta ze zwolnienia podatkowego (dotyczącego VAT - u), to nabywca pojazdu nie zapłaci podatku od czynności cywilnoprawnych.
Zakup auta od podatnika VAT posiadającego zwolnienie podatkowe skutkuje nienaliczeniem zarówno VAT - u, jak i podatku PCC. Taki wariant okazuje się jednak w praktyce relatywnie rzadki.
Podatek VAT zwykle zapłacą klienci salonów i komisów samochodowych. Z kolei podatek od czynności cywilnoprawnych jest daniną typową dla transakcji dotyczących zakupu używanego pojazdu od osoby prywatnej (nieprowadzącej działalności gospodarczej). W zależności od rodzaju rozliczenia podatek VAT wynoszący 23% zostanie skalkulowany od ceny netto samochodu albo jedynie od różnicy pomiędzy ceną jego zakupu i sprzedaży.
Pierwszy wariant opodatkowania jest typowy dla salonów samochodowych. Opodatkowanie na zasadzie „VAT - marża/procedura marży” (wariant drugi) stosują komisy samochodowe sprzedające używane pojazdy - podkreśla Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.
Zobacz, czy odszkodowanie zawsze podlega zwolnieniu z podatku
Ile wynosi podatek od czynności cywilnoprawnych?
Osoba niebędąca przedsiębiorcą, która kupi samochód obciążony podatkiem VAT, stanie się faktycznym podatnikiem (podmiotem ponoszącym ciężar wspomnianego podatku). Taki nabywca nie będzie jednak posiadał obowiązków związanych z rozliczeniem i zapłatą VAT - u. Sytuacja przedstawia się inaczej w odniesieniu do zakupu objętego podatkiem PCC.
Taki zakup samochodu od osoby prywatnej zwykle nie jest udokumentowany w formie aktu notarialnego. Wybór notarialnej formy umowy sprawia, że obowiązek naliczenia, poboru i zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych będzie spoczywał na notariuszu - wyjaśnia Andrzej Prajsnar, ekspert porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.
W pozostałych sytuacjach związanych z zakupem auta od osoby prywatnej (na podstawie zwykłej umowy pisemnej) nabywca samochodu będzie musiał przed upływem 14 dni od transakcji zapłacić fiskusowi 2,00% wartości rynkowej pojazdu i złożyć w urzędzie skarbowym deklarację PCC - 3. Wspólne nabycie auta przez kilka osób skutkuje dodatkowo obowiązkiem wypełnienia i dostarczenia formularza PCC - 3/A.
Warto zdawać sobie sprawę, że w razie podejrzeń związanych z zaniżeniem podstawy podatku od czynności cywilnoprawnych, fiskus rezerwuje sobie prawo do kwestionowania ceny transakcyjnej i naliczenia wyższej daniny. Do udowodnienia swoich racji urząd skarbowy może użyć pomocy rzeczoznawcy. Podatnik płaci za usługi takiej osoby, jeżeli specjalista wskaże realną wartość auta jako kwotę o ponad 33% wyższą od ceny transakcyjnej - ostrzega Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.
Przeczytaj, jak uniknąć podatku od darowizny
Akcyzę płacą zwolennicy samochodów zza granicy
W ramach podsumowania eksperci Ubea.pl podkreślają, że zakup auta może skutkować nie tylko koniecznością zapłaty podatku VAT albo podatku od czynności cywilnoprawnych. Warto również pamiętać o tak zwanym podatku akcyzowym (akcyzie), który często płacą zwolennicy samochodów osobowych sprowadzonych zza granicy.
Mowa o autach, które po sprowadzeniu nie zostały jeszcze zarejestrowane na terytorium Polski. Nabywca jednego z takich pojazdów musi się liczyć z dodatkowym kosztem wynoszącym 3,1% podstawy podatku zbliżonej do ceny zakupu (w przypadku pojazdów o pojemności skokowej silnika do 2000 cm3) lub 18,6% podstawy (dla aut z większymi silnikami). Akcyzy nie można uniknąć, bo bez potwierdzenia zapłaty takiej daniny nie zarejestrujemy auta po raz pierwszy na terenie Polski.
Warto pamiętać, że nabywca sprowadzonego samochodu ma tylko 14 dni (począwszy od daty powstania obowiązku podatkowego) na złożenie odpowiedniej deklaracji w urzędzie skarbowym. Termin na zapłatę akcyzy (30 dni) jest na szczęście nieco dłuższy - informuje Andrzej Prajsnar, ekspert porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.
Sprawdź, jak zarejestrować i ubezpieczyć samochód z zagranicy