W ostatnich latach systematycznie docierały do nas informacje na temat spadku liczby wypadków drogowych. Poprawa policyjnych statystyk dotyczyła również liczby ofiar śmiertelnych oraz uczestników wypadków drogowych z obrażeniami ciała. Wstępne dane Policji z 2016 roku wskazują, że spadkowy trend został niestety przerwany.
Dlaczego wzrosła liczba wypadków?
Jedną z prawdopodobnych przyczyn takiego stanu rzeczy jest coraz większe zatłoczenie polskich dróg. Spadek bezpieczeństwa ruchu drogowego w 2016 roku z pewnością miał wpływ na wyniki finansowe ubezpieczycieli, którzy borykali się z problemem rosnących świadczeń.
W szerszym ujęciu koszty wypadków drogowych nie ograniczają się tylko do odszkodowań i zadośćuczynień wypłacanych przez zakłady ubezpieczeń. Można szacować, że wypadki i kolizje na drodze kosztują nas co roku około 3% krajowego PKB.
Sprawdź, jak liczba wypadków przekłada się na cenę OC
Po dobrych wynikach z 2015 r. wzrosła liczba wypadków, ofiar i rannych
Policja nie opublikowała jeszcze zbiorczego raportu na temat wypadków drogowych w 2016 r. Wstępne dane z poszczególnych miesięcy wskazują jednak, że w ubiegłym roku miały miejsce następujące zmiany:
- wzrost liczby wypadków drogowych o 2% (do 33 637)
- wzrost liczby śmiertelnych ofiar wypadków drogowych o 3% (do 3017)
- wzrost liczby osób rannych w wypadkach drogowych o 2% (do 40 672)
Pomimo przerwania spadkowego trendu statystyki dotyczące wypadków drogowych nadal są znacznie lepsze niż 10 lat wcześniej. Pomiędzy 2006 r. i 2016 r. miał miejsce spadek:
- liczby wypadków drogowych o 28%
- liczby śmiertelnych ofiar wypadków drogowych o 42%
- liczby osób rannych w wypadkach drogowych o 31%
Ta zmiana wiązała się m.in. z poprawą stanu dróg i używaniem bezpieczniejszych aut przez Polaków. Trzeba podkreślić, że równocześnie wzrosła liczba pojazdów poruszających się po polskich drogach. Według danych GUS-u pod koniec 2006 r. było zarejestrowanych 13,384 mln pojazdów samochodowych oraz ciągników. Analogiczny wynik z 31 grudnia 2015 r. wynosił już 20,72 mln.
Niewykluczone, że pogorszenie statystyk bezpieczeństwa drogowego z 2016 r. jest wynikiem coraz większego zatłoczenia dróg, którego nie kompensują już inne czynniki - mówi Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeń Ubea.pl.
Zmiany bezpieczeństwa na polskich drogach w latach 2006 - 2016
| Rok ↓ | Liczba wypadków drogowych | Liczba wypadków w przeliczeniu na 1000 zarejestrowanych pojazdów samochodowych oraz ciągników* | Liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych | Liczba osób odnoszących obrażenia ciała na wskutek wypadku drogowego |
|---|---|---|---|---|
| 2006 r. | 46 876 | 3,50 | 5 243 | 59 123 |
| 2007 r. | 49 536 | 3,40 | 5 583 | 63 224 |
| 2008 r. | 49 054 | 3,05 | 5 437 | 62 097 |
| 2009 r. | 44 196 | 2,68 | 4 572 | 56 046 |
| 2010 r. | 38 832 | 2,25 | 3 907 | 48 952 |
| 2011 r. | 40 065 | 2,21 | 4 189 | 49 501 |
| 2012 r. | 37 046 | 1,98 | 3 571 | 45 792 |
| 2013 r. | 35 847 | 1,85 | 3 357 | 44 059 |
| 2014 r. | 34 970 | 1,75 | 3 202 | 42 545 |
| 2015 r. | 32 967 | 1,59 | 2 938 | 39 778 |
| 2016 r. (dane wstępne) | 33 637 | - | 3 017 | 40 672 |
*- Uwzględniono liczbę zarejestrowanych pojazdów samochodowych i ciągników na koniec roku.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Policji oraz GUS
Zobacz, czym grozi ucieczka z miejsc wypadku
Dlaczego wzrastają odszkodowania?
Wyraźna poprawa bezpieczeństwa drogowego (lata 2006 - 2015) może wydawać się zastanawiająca w kontekście wzrostu wartości odszkodowań i zadośćuczynień, które ubezpieczyciele płacą z obowiązkowego OC (patrz poniższa tabela). Warto wspomnieć, że w 2006 r. wartość brutto takich wypłat wyniosła 3,43 mld zł, wynik z 2015 r. to 6,40 mld zł, a przez pierwszą połowę 2016 r. wypłacono aż 3,86 mld zł.
Analizowany wzrost wynika ze sprzężenia różnych czynników. Po pierwsze systematycznie zwiększa się średnia wartość samochodu użytkowanego przez Polaków.
Po drugie trzeba pamiętać, że informacje z powyższej tabeli nie uwzględniają kolizji czyli zdarzeń drogowych, których skutkiem były wyłącznie szkody majątkowe lub obrażenia powodujące naruszenie czynności ciała/rozstrój zdrowia przez okres do 7 dni. Dane Policji wskazują, że liczba kolizji z 2015 r. (362 265) zwiększyła się o 4% względem 2014 r.
Kolejną ważną kwestią jest wzrost zadośćuczynień za szkody osobowe, związany ze zmianą orzecznictwa sądów i działalnością kancelarii odszkodowawczych.
Informacje o wywalczonych zadośćuczynieniach zachęcają kolejne osoby do sporów sądowych z ubezpieczycielami - zwraca uwagę Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeń Ubea.pl.
Zobacz, jak otrzymać wysokie zadośćuczynienie za szkody osobowe
Wartość składek i wypłat z obowiązkowych ubezpieczeń OC dla kierowców (2006 r. - I poł. 2016 r.)
| Rok ↓ | Składka przypisana brutto w obowiązkowych polisach OC | Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto w obowiązkowych polisach OC |
|---|---|---|
| 2006 r. | 5,77 mld zł | 3,43 mld zł |
| 2007 r. | 6,20 mld zł | 3,90 mld zł |
| 2008 r. | 7,00 mld zł | 4,38 mld zł |
| 2009 r. | 7,13 mld zł | 5,00 mld zł |
| 2010 r. | 7,52 mld zł | 4,93 mld zł |
| 2011 r. | 8,40 mld zł | 5,28 mld zł |
| 2012 r. | 8,74 mld zł | 5,28 mld zł |
| 2013 r. | 8,25 mld zł | 5,39 mld zł |
| 2014 r. | 7,85 mld zł | 5,65 mld zł |
| 2015 r. | 8,15 mld zł | 6,40 mld zł |
| I poł. 2016 r. | 5,03 mld zł | 3,86 mld zł |
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PIU
Łączny koszt wypadków i kolizji drogowych można szacować na 3% PKB
Koszt kolizji i wypadków drogowych trzeba rozpatrywać nie tylko w kontekście wypłat realizowanych przez ubezpieczycieli. Niebezpieczne zdarzenia drogowe mają również inne skutki ekonomiczne.
Warto wspomnieć chociażby o kosztach interwencji służb mundurowych, leczenia ofiar wypadku, wypłaty rent rodzinnych i postępowań sądowych. Duże znaczenie mają również straty dla całej gospodarki związane ze zwolnieniami lekarskimi, kalectwem lub śmiercią osób w wieku produkcyjnym. Zgodnie z obliczeniami publikowanymi przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego średni jednostkowy koszt dla całej gospodarki wynosi:
- 2,05 mln zł w odniesieniu do ofiary śmiertelnej
- 2,30 mln zł w przypadku osoby ciężko rannej
- 26,7 tys. zł w odniesieniu do osoby lekko rannej
- 1,02 mln zł dla jednego wypadku drogowego
- 40,5 tys. zł w przypadku jednej kolizji drogowej
Po zsumowaniu szeroko pojętego kosztu wypadków i kolizji drogowych okazało się, że wyniósł on 48,2 mld zł w 2015 r. Wspomniana kwota odpowiadała około 3% produktu krajowego brutto Polski z 2015 r. Analogiczny wynik dla 2013 r. też oscylował na poziomie 3% PKB.
Takie porównanie dowodzi, że poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego może mieć wpływ również na całą gospodarkę - podsumowuje Andrzej Prajsnar, ekspert porównywarki ubezpieczeń Ubea.pl.