Dane polskiej Policji wskazują, że w całym 2015 r. ujawniono 128 996 przypadków prowadzenia pojazdu mechanicznego przez kierowcę przekraczającego dopuszczalne stężenie alkoholu we krwi lub wydychanym powietrzu. To oznacza spadek o 8,65% w stosunku do analogicznego wyniku z 2014 r.
Pomimo pozytywnych zmian w policyjnych statystykach, Ministerstwo Sprawiedliwości zamierza zaostrzyć kary dla nietrzeźwych kierowców.
Kary za prowadzenie po pijanemu zostaną zaostrzone
Prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości (powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi) ma być karane bezwzględnym pozbawieniem wolności (od 2 lat, bez warunkowego zawieszenia).
Obecnie nietrzeźwym kierowcom nie grożą tak surowe sankcje karne. Tym niemniej „jazda po kieliszku” może skutkować poważnymi kłopotami. W razie wypadku dodatkowe problemy wynikają z konieczności zwrotu odszkodowania wypłaconego przez ubezpieczyciela.
Sprawdź, jak działa regres ubezpieczenia OC
„Jazda na podwójnym gazie” to wykroczenie lub przestępstwo
Na wstępie warto przypomnieć, że obowiązujące prawo różnicuje sankcje karne w zależności od stężenia alkoholu we krwi kierowcy pojazdu mechanicznego. W kategoriach wykroczenia traktowana jest jazda po użyciu alkoholu (do 0,5 promila we krwi).
Przekroczenie tego limitu stężenia alkoholu skutkuje popełnieniem przestępstwa, czyli prowadzeniem samochodu lub innego pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości. O definicji i konsekwencjach takiego czynu mówi obowiązujący kodeks karny (KK).
Zgodnie z artykułem 115 §16 KK kierowca jest traktowany jako nietrzeźwy, jeśli:
- zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość
- lub zawartość alkoholu w 1 decymetrze sześciennym wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.
Czym jest prowadzenie po użyciu alkoholu?
Prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie po użyciu alkoholu jest wykroczeniem. Definicji stanu po użyciu alkoholu nie znajdziemy jednak w kodeksie wykroczeń. Po odpowiednie informacje trzeba sięgnąć do ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Zgodnie z art. 46 ust. 2 wspomnianej ustawy stan po użyciu alkoholu ma miejsce jeśli:
- zawartość alkoholu we krwi wynosi od 0,2 promila do 0,5 promila
- lub obecność alkoholu wynosi od 0,1 mg do 0,25 mg w 1 decymetrze sześciennym wydychanego powietrza.
Kierowanie samochodem a środki odurzające
Kierowca uniknie konsekwencji karnych, jeżeli nie przekroczył jednego z powyższych limitów i nie znajduje się pod wpływem środków odurzających.
W tym kontekście warto nadmienić, że kierowca znajdujący się pod wpływem narkotyków lub podobnych substancji będzie odpowiadał tak, jak za jazdę w stanie nietrzeźwości (zobacz art. 178a §1 KK).
Jakie są konsekwencje jazdy w stanie nietrzeźwości?
Kodeks karny określa również sankcje za prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości. Osoba popełniająca taki czyn może być ukarana między innymi poprzez:
- grzywnę, ograniczenie wolności albo pozbawienie wolności do dwóch lat (kara od 3 miesięcy do 5 lat więzienia połączona z dożywotnim zakazem prowadzenia pojazdów, jest stosowana w przypadku recydywistów),
- nałożenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych przez okres od 1 roku do 15 lat (zakaz czasem dotyczy określonego rodzaju pojazdów lub jest dożywotni, jeżeli pijany kierowca przyczynił się do śmierci albo poważnych obrażeń innych osób),
- konieczność wpłaty określonej sumy (min. 10 000 zł) na rzecz poszkodowanego, jego rodziny albo Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej,
- przepadek na rzecz Skarbu Państwa pojazdu użytego do popełnienia przestępstwa.
Za prowadzenie auta lub jednośladu w stanie po użyciu alkoholu grożą nieco łagodniejsze sankcje. W takiej sytuacji, kierowca musi się liczyć z:
- karą aresztu albo karą grzywny od 50 zł do 5000 zł (podstawowe kary),
- tymczasowym zatrzymaniem prawa jazdy,
- zakazem prowadzenia pojazdów mechanicznych, trwającym od 6 miesięcy do 3 lat.
Dodatkową sankcją dla ukaranego kierowcy jest konieczność zdania egzaminu organizowanego przez Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego (WORD).
Taki egzamin zdaje osoba, wobec której orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres dłuższy niż jeden rok - wyjaśnia Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeń Ubea.
Pijany kierowca zwykle musi pokryć wszystkie koszty wypadku
Warto pamiętać, że sankcje karne nie są jedynym kłopotem, który może spotkać kierowcę po przekroczeniu dopuszczalnego stężenia alkoholu we krwi lub wydychanym powietrzu.
Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych (patrz art. 43 tego aktu prawnego) przyznaje ubezpieczycielom prawo do roszczenia o zwrot wypłaconego odszkodowania, jeżeli posiadacz obowiązkowej polisy OC znajdował się w stanie nietrzeźwości albo stanie po użyciu alkoholu.
Zobacz, jak zachować się po wypadku drogowym
Trzeba zwrócić uwagę, że zakład ubezpieczeń nabywa prawo do zwrotu odszkodowania nawet wtedy, gdy kierowca miał we krwi niewiele ponad 0,2 promila alkoholu. 0,1 promila czy 2 promile - niezależnie od tego, o ile przekroczono limit stężenia alkoholu, firma ubezpieczeniowa skorzysta z prawa do tzw. regresu niewłaściwego i odzyska odszkodowanie.
Jazda po pijanemu a AC
Konieczność zwrotu odszkodowania z polisy OC oznacza, że pijany sprawca wypadku będzie musiał pokryć wszystkie szkody wyrządzone osobom trzecim. Koszty kolizji będą jednak jeszcze większe ze względu na zniszczenia własnego pojazdu.
W przypadku jazdy po pijanemu nawet posiadacze Autocasco nie mogą bowiem liczyć na sfinansowanie kosztów naprawy samochodu lub motocykla z odszkodowania.
Ubezpieczyciele w ogólnych warunkach polisy AC zwykle zastrzegają, że osoba znajdująca się w stanie nietrzeźwości lub stanie po użyciu alkoholu, nie otrzyma odszkodowania za zniszczony pojazd - ostrzega Andrzej Prajsnar, ekspert porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.
Sprawdź, kiedy jeszcze polisa AC nie zadziała