Rosyjska inwazja na Ukrainę sprawiła, że tematyka obronności jest teraz szczególnie ważna. Elementem wzmacniania potencjału obronnego mają być nie tylko większe zakupy uzbrojenia. Znaczenie ma również utrzymywanie zdolności rezerwistów. Z zapowiedzi wojska wynika, że w 2023 r. wezwania na ćwiczenia wojskowe będą otrzymywać głównie rezerwiści, którym już przyznano przydziały mobilizacyjne. Chodzi o grupę wynoszącą do 200 000 osób. Uzupełnią ją nieliczne osoby niezwiązane wcześniej z wojskiem i posiadające atrakcyjne dla armii kwalifikacje. Wspomniane ćwiczenia rezerwy zawsze wiążą się z pewnym ryzykiem urazów. Dlatego eksperci porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl oraz największej w Polsce multiagencji ubezpieczeniowej Unilink postanowili sprawdzić, jak wygląda leczenie i ewentualna ochrona ubezpieczeniowa rezerwistów wzywanych na ćwiczenia.
Spis treści:
Każdy w czasie ćwiczeń ma ubezpieczenie zdrowotne
Bardzo wiele osób uczestniczących w ćwiczeniach wojskowych rezerwy, posiada prawo do bezpłatnych świadczeń medycznych z NFZ jako np. zatrudnieni na etacie lub prowadzący działalność gospodarczą. Chodzi oczywiście o prawo związane z opłacaniem składki zdrowotnej w odpowiedniej wysokości. „Warto jednak wspomnieć, że ustawodawca przewidział specjalne rozwiązanie prawne. Gwarantuje ono, że ewentualne urazy powstałe podczas ćwiczeń rezerwy będą leczone bezpłatnie - w ramach świadczeń zapewnianych przez Narodowy Fundusz Zdrowia” - podkreśla Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.
Mianowicie, ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. 2004 nr 210 poz. 2135) informuje, że obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają między innymi żołnierze powołani do służby w aktywnej rezerwie w dniach pełnienia tej służby, a także żołnierze pasywnej rezerwy powołani na ćwiczenia wojskowe w dniach odbywania tych ćwiczeń. Mowa o żołnierzach, którzy nie posiadają innego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego. Co więcej, wspomniani żołnierze rezerwy nie muszą opłacać składki zdrowotnej i posiadają prawo do świadczeń przez kolejne 30 dni od zakończenia ćwiczeń, o czym mówi artykuł 67 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. „Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny także potwierdza prawo do bezpłatnego leczenia, które przysługuje wszystkim rezerwistom biorącym udział w ćwiczeniach” - dodaje Andrzej Prajsnar, ekspert porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.
Wojsko może rezerwistom wypłacić odszkodowanie …
Kolejny ważny aspekt to odszkodowania wypłacane przez wojsko za ewentualne obrażenia u rezerwistów. Ustawa o obronie Ojczyzny określa zasady wypłacania takich odszkodowań za wypadek, który miał miejsce w czasie czynnej służby wojskowej. Do tej kategorii zalicza się również pełnienie służby przez aktywnego rezerwistę (w dniach służby), a także odbywanie ćwiczeń wojskowych przez żołnierzy należących do pasywnej rezerwy. „Jako wypadek uprawniający do odszkodowania jest też traktowane zdarzenie, które miało miejsce w czasie dojazdu na miejsce wykonywania czynnej służby lub podczas drogi powrotnej” - mówi Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.
Tegoroczne ćwiczenia rezerwy (podobnie jak poprzednie), na pewno nie będą się wiązały z dużym ryzykiem zdrowotnym. Niemniej jednak, wezwane osoby powinny wiedzieć, że zgodnie z przepisami przysługuje im m.in. jednorazowe odszkodowanie za stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu będący skutkiem wypadku w czasie czynnej służby. Takie świadczenie jest ustalane jako 20% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej z poprzedniego roku za każdy 1% stałego albo długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Ustawa o obronie Ojczyzny przewiduje możliwość powiększenia odszkodowania jeśli doszło do pogorszenia stanu zdrowia. „Na odszkodowanie od wojska nie można liczyć, jeżeli obrażenia były np. spowodowane tylko rażąco niedbałym zachowaniem przeszkolonego żołnierza lub głównie jego stanem nietrzeźwości” - wymienia Andrzej Prajsnar, ekspert porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.
Ochrona z polisy często obejmuje ćwiczenia wojskowe
W kontekście ćwiczeń wojskowych rezerwy, może nasuwać się pytanie o zasady prywatnej ochrony ubezpieczeniowej. Chodzi przede wszystkim o dobrowolną polisę NNW i/lub polisę na życie osoby uczestniczącej w ćwiczeniach oraz jej ewentualne ubezpieczenie medyczne. To ciekawa kwestia, bo w ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU) chroniącego życie i zdrowie zwykle można znaleźć wyłączenia ochrony dotyczące wojny, zamieszek, rozruchów, zamachu stanu i aktów terroru. Jednakże OWU nie zawsze wskazują na ćwiczenia wojskowe jako okoliczność skutkującą wyłączeniem ochrony. „Wyrywkowa analiza warunków różnych polis sugeruje nawet, że wyłączenie ochrony na czas służby wojskowej (w okresie pokoju) jest dość rzadko stosowanym rozwiązaniem. Taka polityka zakładów ubezpieczeń wydaje się korzystna dla rezerwistów i obronności kraju” - podkreśla Paweł Kuczyński, prezes porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.
Pomimo dość rzadkiego wskazywania przez ubezpieczycieli ćwiczeń wojskowych jako przesłanki do wyłączenia ochrony, osoby spodziewające się wezwania na wspomniane ćwiczenia powinny sprawdzić OWU nabywanej polisy, np. ubezpieczenia NNW. Towarzystwa ubezpieczeniowe posiadają bowiem rozmaitą politykę wobec ryzyk związanych z ćwiczeniami wojskowymi i urazami spowodowanymi nieszczęśliwymi wypadkami z użyciem broni palnej i materiałów wybuchowych. Niektórzy ubezpieczyciele w ogóle nie posiadają w swojej ofercie odpowiedniej ochrony. Inni będą indywidualnie rozpatrywać każdy wniosek o polisę. Są również tacy, którzy zapewniają ochronę w tego typu przypadkach. „Przy zakupie polisy NNW należy zwrócić uwagę na tzw. wyłączenia odpowiedzialności z tytułu użycia broni lub materiałów wybuchowych. Jeśli nasza polisa posiada takie wyłączenia, to w przypadku szkody nie otrzymamy odszkodowania. Przed rozpoczęciem ćwiczeń najlepiej skonsultować się z dobrym agentem ubezpieczeniowym, który posiada ofertę wielu towarzystw i pomoże nam w znalezieniu odpowiedniej ochrony na wszelki wypadek” - wyjaśnia Maciej Łoboz, ekspert Unilink, największej multiagencji ubezpieczeniowej w Polsce.
